Nysa po II Wojnie Swiatowej

ndk@ndk.nysa.pl (Nyski Dom Kultury) — Fri, 19 Jun 2015 10:00:00 +0000

19 czerwca br. zapraszamy na kontynuację polsko-czeskiej konferencji dotyczącej okresu wojennego i wysiedlenia ludności pogranicza.

Konferencja - przymusowe wysiedlenie ludności niemieckiej

19.06.2015 / Nysa, Bastion św. Jadwigi / udział w konferencji jest bezpłatny

W dniu 19 czerwca w sali kinowej Bastionu św. Jadwigi odbyła się konferencja naukowa w ramach projektu „Sudety – wspólna przestrzeń”.

Pierwszym prelegentem była Siostra Margaret Cebula. Wykład pt. „Powojenne losy członkiń Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety w Nysie (1945-1954)" poruszał temat komunistycznego terroru, który naznaczył polski Kościół wieloma bolesnymi doświadczeniami. W Polsce Ludowej stosunek władz komunistycznych do zakonów i zgromadzeń zakonnych był pochodną polityki wobec całego Kościoła rzymskokatolickiego i religii jako takiej. W przeciwieństwie jednak do pozostałych krajów obozu socjalistycznego, w Polsce komuniści realizowali plan likwidacji zakonów i zgromadzeń zakonnych uwzględniając wyjątkowo silną pozycję Kościoła katolickiego, wynikającą z jego historii, w tym szczególnej roli, jaką zdobył w czasie niewoli narodowej, powstań oraz co dopiero zakończonej II wojny światowej. Jednym z najmniej znanych faktów tamtego czasu jest akcja w ramach której utworzono na terenie Polski 8 obozów internowania i przymusowej pracy dla wysiedlonych sióstr zakonnych z trzech województw: Wrocławskiego, Opolskiego i Katowickiego. Jednym z takich obozów, który stał się na kilka lat domem przymusowego pobytu sióstr Elżbietanek Szarych był klasztor w Kobylinie. Do ostatecznej realizacji planu przystąpiono latem 1954 r. W przypadku Elżbietanek akcja objęła 380 zakonnic z 85 klasztorów na terenie Śląska co stanowiło 38% członkiń całego zakonu.

Drugi wykład prowadziła pani Krystyna Dubiel. Wykład „Wysiedlenia”, dotyczył tragicznych losów ludności pogranicza po II wojnie światowej. Polskie spojrzenie na temat wydarzeń pozostaje w znacznej rozbieżności z punktem widzenia strony niemieckiej. Nie chodzi tu wyłącznie o stosowanie odmiennego nazewnictwa. Chociaż właśnie nazewnictwo było powodem ożywionej dyskusji między gośćmi a prelegentem. Dla jednych - wypędzeni, dla innych - przesiedleni. Niezależnie od określenia temat wciąż pozostaje trudny i nie do końca wyjaśniony – mówiła Krystyna Dubiel. Polscy osadnicy, którzy w 1945 roku przybyli na dawne tereny niemieckie, nie mieli poczucia wyrządzonego zła. Przejęcie tych ziem powszechnie traktowano jako naturalną rekompensatę za utracony wschód. Wysiedlenie zamieszkałych tam Niemców było równoznaczne z robieniem miejsca dla uciekinierów zza Buga.

Musimy jednak pamiętać, że przeprowadzone wysiedlenia (tak ludności polskiej, jak i niemieckiej) były wynikiem nowego podziału Europy po II wojnie światowej. O losach milionów decydowały jednostki. To one kształtowały bieg historii. Rola ludności cywilnej sprowadzała się do bycia niewiele znaczącym ogniwem działającej machiny wojennej. Nie mając żadnego wpływu na przebieg wydarzeń, zmuszona była przyjąć narzucaną odgórnie gehennę, śmierć, nowe ojczyzny, których fundamentem był ogrom męki, upokorzenia i dramat milionów osób, zmuszonych porzucić swoje ojcowizny.

Kolejny wykład pt. „Dziedzictwo przyrodnicze pogranicza polsko-czeskiego na terenie Sudetów”, składający się z dwóch części prowadzili Marcin Nowak i Jarek Srębacz. Panowie w bardzo interesujący sposób opowiadali zgromadzonym, że Sudety to nie tylko szlaki turystyczne i walory krajobrazowe, ale także zabytki budowlane i przyrodnicze. Będąc w Sudetach warto odwiedzić powstałe muzea, w których można zobaczyć wiele wystaw i ekspozycji z różnych dziedzin.

Konferencja została zorganizowana w ramach projektu "Sudety - wspólna przestrzeń", współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa. PRZEKRACZAMY GRANICE.

19 czerwca br. zapraszamy do Nysy na kontynuację polsko-czeskiej konferencji dotyczącej okresu powojennego i wysiedlenia ludności pogranicza.

W daniach 12-13 maja br. w Muzeum Internowania Sióstr Zakonnych w Bilej Vodzie w Czechach byliśmy świadkami ciekawej konferencji naukowej dot. trudnego okresu tuż po zakończeniu II Wojny Światowej. 19 czerwca w zabytkowych murach Bastionu św. Jadwigi temat podejmą Polscy prelegenci. Serdecznie zapraszamy do udziału.

Harmonogram:

10.00 - 10.55 - Wykład s. Margarity Cebuli „Powojenne losy członkiń Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety w Nysie (1945-1954)"

11.00 - przerwa kawowa

11.30 – 13.30 - Wykład Krystyny Dubiel, Marcina Nowaka i Jarosława Srębacza - „Dziedzictwo przyrodniczo - historyczne pogranicza polsko-czeskiego na terenie Sudetów"

Będzie to trzecia w tym roku konferencja przygotowana w ramach projektu „Sudety – wspólna przestrzeń”.

Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa. PRZEKRACZAMY GRANICE.

Zobacz więcej informacji o projekcie "Sudety - wspólna przestrzeń"

Zobacz plakat w powiększeniu

Festiwal Muzyki Rozrywkowej

ndk@ndk.nysa.pl (Nyski Dom Kultury) — Fri, 29 May 2015 18:00:00 +0000

W dniach 29-30 maja w ramach kontynuacji projektu „Sudety - wspólna przestrzeń” odbył na dwudniowy Festiwal Muzyki Rozrywkowej.

Na scenie wystąpiły m.in. gwiazdy disco polo, jak również lokalne zespoły z Polski i Czech, dopiero budujące własną markę. 29 maja publiczność rozgrzał zespół Andre, następnie After Party i Mig. Dzień później dwa inne zespoły z czołówki polskiej sceny muzyki rozrywkowej – Diadem i Exelent. Nyskie akcenty to przede wszystkim wychowankowie studia piosenki Dariusz Orłowskiego działającego przy Nyskim Domu Kultury oraz Prywatnej Szkoły Muzyki Rozrywkowej Romana Gila.

Termin festiwalu, który odbył się kilka dni po największej plenerowej imprezie w okolicy czyli Dniach Nysy - okazał się dobrym terminem. Frekwencja zwłaszcza pierwszego dnia FMZ przewyższała tą z koncertu gwiazd podczas święta miasta. Tego chyba nikt się nie spodziewał! Fani disco polo znów potwierdzili swoje dobre zorganizowanie, bawiąc się zespołami do późnych godzin wieczornych. Dla wszystkich, którzy w ten weekend postanowili wybrać się na Stadion Miejski przygotowano również punkty gastronomiczne oraz mini wesołe miasteczko z atrakcjami dla całych rodzin.

Festiwal Nyskiego Domu Kultury mile będą wspominać młodzi muzycy z Nysy. Dostali oni szansę gry na dużej scenie, w zupełnie nowych warunkach, przy innym niż zazwyczaj dostrojeniu sprzętu i nagłośnienia. Poza tym mogli zobaczyć, jakim potencjałem dysponują ich nieco starsi koledzy z Czech. Na scenie dominował rock i muzyka pop, by wieczorem wraz z koncertami gwiazd królowało już tylko disco.

W dniach 29-30 maja w ramach kontynuacji projektu „Sudety - wspólna przestrzeń” zapraszamy na dwudniowy Festiwal Muzyki Rozrywkowej.

Festiwal Muzyki Rozrywkowej

29-30.05.2015 / Stadion Miejski w Nysie, ul. Kraszewskiego / wstęp wolny `

W dniach 29-30 maja w ramach kontynuacji projektu „Sudety - wspólna przestrzeń” zapraszamy na dwudniowy Festiwal Muzyki Rozrywkowej.

Niespełna tydzień po Dniach Nysy, Stadion Miejski przy ulicy Kraszewskiego ponownie wypełni muzyka. Na scenie zobaczymy m.in. gwiazdy disco polo, jak również lokalne zespoły z Polski i Czech, dopiero budujące własną markę. 29 maja publiczność rozgrzeją Andre, After Party i Mig, dzień później dwa inne zespoły z czołówki polskiej sceny muzyki rozrywkowej – Diadem i Exelent. Nyskie akcenty to przede wszystkim wychowankowie studia piosenki Dariusz Orłowskiego działającego przy Nyskim Domu Kultury oraz Prywatnej Szkoły Muzyki Rozrywkowej Romana Gila. Pełny plan imprezy poniżej.

W przeszłości bywało różnie, ale tym co współcześnie najbardziej łączy ludność pogranicza jest turystyka. Mowa nie tylko o typowym podróżowaniu w celu odkrywania ciekawych miejsc i poznawania historii ważnej dla Polaków i Czechów, ale także o turystyce związanej z wydarzeniami typowo kulturalnymi. Mniej lub bardziej skomercjalizowane festiwale taneczne, muzyczne, czy choćby festiwale kulinarne wpływają na wymianę międzykulturową w stopniu znaczącym. Realizowane w ostatnich latach przez Nyski Dom Kultury projekty, przeznaczone dla ludzi w różnym wieku - potwierdzają wcześniejsze słowa.

Dzięki projektowi „Sudety – wspólna przestrzeń” możemy kontynuować udaną współpracę z parterami z południa, pozytywnie wpływając na wizerunek naszego miasta. Czesi zdążyli już przyzwyczaić się do tego, że w Nysie kilkanaście razy do roku można spotkać z imprezami o charakterze ponadregionalnym, gdzie są mile widziani. Kolejna taka okazja już w ostatni weekend maja. Zachęcamy do promocji tego wydarzenia.

piątek, 29 maja

18.00 - VAGON ROCK MACHINE (Czechy)

19.00 - WYSTĘP UCZNIÓW NYSKIEGO STUDIA PIOSENKI

20.00 - ANDRE

21.10 - AFTER PARTY

22.30 - MIG

sobota, 30 maja

16.00 - WYSTĘP ZESPOŁU Z CZECH

17.00 - DW8 (Czechy)

18.00 – WYSTĘP UCZNIÓW PRYWATNEJ SZKOŁY MUZYKI ROZRYWKOWEJ

19.00 - GANG PUNK

20.00 - DIADEM

21.10 - EXELENT

Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa. PRZEKRACZAMY GRANICE.

Zobacz więcej informacji o projekcie "Sudety - wspólna przestrzeń"

fot. na plakacie Andrzej Babiński

Przymusowe wysiedlenia

ndk@ndk.nysa.pl (Nyski Dom Kultury) — Tue, 12 May 2015 09:30:00 +0000

W dniach 12-13 maja odbyła się konferencja poświęcona przymusowemu wysiedleniu ludności niemieckiej.

Konferencja - przymusowe wysiedlenie ludności niemieckiej

Od zarysu historii, po szczegółowe dane historyczne na temat skali dramatu w Bilej Vode – tak w skrócie można pokusić się o podsumowanie konferencji naukowej w przygranicznej czeskiej miejscowości. Kolejna bolesna karta historii odsłaniana jest w warunkach konstruktywnej wymiany poglądów i z perspektywy czasu pozwalającej na zachowanie obiektywizmu.

Polscy i czescy prelegenci podczas wykładów nie skupili się jedynie na zagadnieniu przymusowego wysiedlenia ludności niemieckiej po II Wojnie Światowej. Podeszli do tematu szerzej, poruszając wiele wątków pobocznych, ciekawych dla postronnych obserwatorów. Dr. Agata Mirek podjęła temat internowaniom polskich sióstr w latach 50-tych ze Ślaska. W 1954 r. trwała akcja "x2" - utworzono wówczas dla sióstr ze Śląska osiem obiektów internowania w woj. Poznańskim oraz w Małopolsce. W tym czasie usunięto także ok. 700 sióstr z województwa Opolskiego, w tym 469 tzw. "służebniczek śląskich”. Było to nawiązanie do poprzedniej konferencji naukowej w ramach projektu „Sudety – wspólna przestrzeń” dotyczącej internowania sióstr zakonnych. W podobnym tonie przebiegał wykład mgr. Petra Tesara pt. "Stosunek władzy państwowej do zakonów żeńskich". Tesar mówił o internowaniu sióstr z Czech w Bilej Vodzie, gdzie utworzono dla nich obóz centralny, skupiony wokół dawnego klasztoru pijarów. Siostry wspomagał duchowo m.in. ks. Alojz Starker. Jego los był dobrym przykładem na to, jak przenikały się ścieżki ludności czeskiej i ludności o niemieckich korzeniach. Bila Voda była także jednym z przystanków tzw. "Marszu śmierci" prowadzonego z Oświęcimia w głąb III rzeszy.

Kolejne referaty poświęcone losom wysiedlonych Niemców Sudeckich, uznanych w 1945 r. za „niepewnych” oparte były o dobrze zachowane i liczne materiały źródłowe. Było to zaskoczeniem dla polskich obserwatorów. Siostry zakonne z Nysy przypomniały, że w Polsce podobne dokumenty zostały zniszczone lub są zagubione, przez co o wiele trudniej można było poznać losy jednostek.

W Czechach po zakończeniu działań wojennych w pierwszej kolejności wysiedlono osoby związane z nazizmem. Wielu mieszkańców odwoływało się od nakazów i pisało petycje, zapewniając swoją lojalność wobec ludności czeskiej. Za ich pozostaniem opowiadali się także właściciele fabryk, którzy woleli zachować doświadczonych i przeszkolonych pracowników. Nie pomogło to za wiele. Transporty z wypędzonymi szły od VI.1945 do VI.1946 rou. Każdy wysiedlony mógł zabrać tylko 50 kilogramów dobytku. Transportowano ich do Złotego Stoku i stamtąd do Niemiec (głównie do Bawarii), a na opuszczone przez nich tereny przesiedlano ludność m.in. z okolic Ostrawy oraz z Ukrainy. W latach późniejszych w regon Bilej Vody wysyłano osoby niewygodne ideologicznie. Ważną kwestię poruszył Mirosław Kocian (wójt Bilej Vody), który przyznał, że wielokrotnie padło już słowo „przepraszam” za bezprawne wypędzenie Niemców, a współcześni mieszkańcy nie mogą już dalej dźwigać tego brzmienia.

Po wysłuchaniu wszystkich zaplanowanych wykładów, delegacja z Polski złożyła na pobliskim cmentarzu kwiaty ofiarom wojny.

12-13.05.2015 / Muzeum w Bilej Vode (Czechy) / udział w konferencji jest bezpłatny

W dniach 12-13 maja zapraszamy do udziału w konferencji poświęconej przymusowemu wysiedleniu ludności niemieckiej po II Wojnie Światowej. Dwa dni konferencji odbędą się w Czechach, a jej ostatnia odsłona odbędzie się w czerwcu br. w Nysie.

Podczas 9 wykładów zostanie poruszona trudna tematyka dotycząca powojennej rzeczywistości na pograniczu polsko-czeskim. Historycy przypomną m.in. o przemianach demograficznych, które nastąpiły po wysiedleniu tysięcy ludzi niemieckiej narodowości z ówczesnej Czechosłowacji oraz Polski. Warto nakreślić przy okazji zarys historyczny tych wydarzeń. Czechosłowacja wysiedliła głównie przedwojennych obywateli, oskarżonych o nielojalność wobec państwa, natomiast Polska stanęła przed problemem wysiedlenia Niemców z obszarów, które przypadły jej z decyzji mocarstw.

Podczas konferencji głos zabiorą m.in. Bohumila Tinzova, Milan Rychly, Jakub Janovec, Marek Dusak oraz Miroslava Spakova. Sala konferencyjna będzie zaopatrzona w kabinę tłumaczy, dzięki czemu przemówienia prelegentów będą tłumaczona na język Polski i Czeski. Dokończenie konferencji partnerzy projektu zaplanowali na 19 czerwca br. w Bastionie św. Jadwigi. Wśród prelegentów pojawi się m.in. siostra Margarita Cebula oraz Krystyna Dubiel.

Będzie to druga konferencja przygotowana w ramach projektu „Sudety – wspólna przestrzeń”. Wcześniej, w dniach 13-15 kwietnia 2015 r. w Bilej Vodzie odbyła się konferencja poświęcona internowaniu sióstr zakonnych w Czechach w latach 1950-1989.

Nyski Dom Kultury serdecznie zaprasza wszystkich chętnych do zgłaszania chęci wyjazdu na konferencję do Bilej Vody w dniu 12 maja br. Wyjazd planowany jest o 9.00 spod budynku NDK, powrót tego samego dnia - przejazd jest darmowy.

Konieczna jest wcześniejsza rezerwacja telefoniczna w Dziale Organizacji Imprez - 77 433 33 37.

Uwaga: ilość miejsc ograniczona, decyduje kolejność zgłoszeń.

Serdecznie zapraszamy do udziału.

Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa. PRZEKRACZAMY GRANICE.

Zobacz więcej informacji o projekcie "Sudety - wspólna przestrzeń"

Konferencja naukowa

ndk@ndk.nysa.pl (Nyski Dom Kultury) — Tue, 14 Apr 2015 09:30:00 +0000

13 kwietnia 2015 r. w Bilej Vodzie w Czechach rozpoczyna się trzydniowa konferencja naukowa w ramach projektu „Sudety – wspólna przestrzeń”.

Konferencja naukowa w Czechach

13-15.04.2015 / Muzeum w Bilej Vode (Czechy) `

W dniach 13-15 kwietnia w przygranicznej Bilej Vode odbyła się czesko-polska konferencja w ramach projektu „Sudety – wspólna przestrzeń”. Wielotematyczne panele pozwoliły na wspólne pochylenie się nad komunistyczną przeszłością i prześladowaniami na tle religijnym.

W kameralnej sali Muzeum Internowania Sióstr Zakonnych w Bilvej Vode doszło do pierwszej konferencji w ramach projektu realizowanego przez Nyski Dom Kultury i partnerów z Czech. Materiały przygotowane przez prelegentów dziś są powszechnie dostępne, co nie zawsze było takie oczywiste. Przez blisko pół wieku wiele dokumentów źródłowych zarówno w Polsce i dawnej Czechosłowacji było utajnionych. Na szczęście władzom komunistycznych nie udało się zatrzeć śladów niechlubnego wątku prześladowania za wyznawaną wiarę. Duży wpływ na poznanie prawdy historycznej miały śledztwa IPN-u, co było świetnym wstępem do konferencji.

Poszczególni mówcy stopniowo przechodzili od ogółu zagadnienia po wątki szczegółowe, łącznie z obszernymi cytatami z pamiętników internowanych w obozie pracy Sióstr Zakonnych. Opisywały one pierwsze bardzo ciężkie lata życia w obozie, wszechobecną cenzurę i pracę w zakładach tekstylnych, czy też w gospodarstwach wiejskich. Równie ważne świadectwo stanowią zeznania naocznych świadków, którzy mieli w siostrach zawsze wielkie wsparcie. Ich wspólne egzystowanie miało wielki wpływ na życie wielu rodzin. Na podstawie ich opisów poznaliśmy nowe wątki, a także mogliśmy zgłębić relacje jakie panowały w wielokongregacyjnym obozie, pomiędzy zarządcami, a internowanymi siostrami.

Tłumaczona przez lektorów dwujęzyczna konferencja rozciągnięta w czasie na trzy dni – dała świadectwo kolejnej sprawy, która łączy oba narody. Wielu uczestników spotkania podkreślało, że teraz są bogatsi o nową wiedzę, która daje im inne spojrzenie na Czechy. Nie jest to już dla nich kraj typowo laicki, lecz kraj o nieco innym autorytecie moralnym. Mowa oczywiście o polskich uczestnikach spotkania m.in. z Nysy, Opola i Wrocławia.

Cierpienia jakich świadkiem była ludność po drugiej stronie granicy opierały się podobnie jak w Polsce o absurdalne oskarżenia. Ludzie skazani na życie w ciężkich warunkach mieli mało czasu na dostosowanie się, lecz przetrwali dzięki sile woli. Prelegenci podkreślali, że do dziś tak naprawdę i szczerze nigdy nie padło słowo „przepraszam” - co jest tylko dowodem na to, że takich spotkań musi być jeszcze więcej.

Oprócz wykładów, dyskusji i licznych pytań do ekspertów – gospodarze konferencji zadbali o program artystyczny, zwiedzanie obiektów związanych z historią Bilej Vody, a także projekcje filmów historycznych.

galeria zdjęć (fot. Andrzej Babiński) {loadposition gallery68}

13 kwietnia 2015 r. w Bilej Vodzie w Czechach rozpoczyna się trzydniowa konferencja naukowa w ramach projektu „Sudety – wspólna przestrzeń” realizowanego przez Nyski Dom Kultury i czeskich partnerów.

Na konferencji w kilku panelach tematycznych zostanie poruszony trudny temat internowania sióstr zakonnych w Bilej Vode w Czechach w latach 1950-1989. Patronat nad tym wydarzeniem objęło Muzeum w Bilej Vode. To kolejna próba dialogu historycznego i przekazanie młodszym pokoleniom ważnych informacji. W roku 1950 czescy komuniści internowali w Bilej Vode siostry zakonne z 15 zgromadzeń z całej Czechosłowacji. Przebywały one w największym tego typu obozie izolacji w kraju aż do roku 1990 roku. Dowodem na to jest obecność 700 grobów sióstr na miejscowym cmentarzu nieopodal barokowego klasztoru i kolegium pijarów. Miejsce to jest uświęcone ich obecnością, modlitwą, pracą i cierpieniem. Od 2006 roku w Bile Vode oraz pobliskim Javorniku pracują polskie Siostry Jezusa Miłosiernego.

W konferencji wezmą udział osoby zainteresowane historią regionu, historycy, przewodnicy turystyczni, a także przedstawiciele IPN-u.

Skrócony program:

- 13.04, 20.00 projekcja filmu historycznego, program artystyczny

- 14.04, 9.30-11.00 referaty wstępne (3 panele)

14.00-17.00 dyskusja panelistów

17.30-19.00 pytania i odpowiedzi

20.00-23.00 program kulturalny

- 15.04, 10-12.30 dyskusje panelistów, podsumowanie konferencji

Nyski Dom Kultury serdecznie zaprasza wszystkich chętnych do zgłaszania chęci wyjazdu na konferencję do Bilej Vody w dniu 14 kwietnia br. Wyjazd planowany jest o 8.30 spod budynku NDK, powrót tego samego dnia - przejazd jest darmowy.

Konieczna jest wcześniejsza rezerwacja telefoniczna w Dziale Organizacji Imprez - 77 433 33 37.

Uwaga: ilość miejsc ograniczona, decyduje kolejność zgłoszeń.

Konferencja organizowana jest w ramach projektu "Sudety - wspólna przestrzeń", współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa. PRZEKRACZAMY GRANICE.

Zobacz więcej informacji o projekcie "Sudety - wspólna przestrzeń"

zobacz plakat w powiększeniu